2013-08-22 21:00:54 +00:00
---
2020-02-12 04:50:44 +00:00
filename: learnpythonlegacy-tr.py
2013-08-22 21:00:54 +00:00
contributors:
- ["Louie Dinh", "http://ldinh.ca"]
translators:
- ["Haydar KULEKCI", "http://scanf.info/"]
---
Python Guido Van Rossum tarafı ndan 90'ları n başı nda yaratı lmı ştı r. Şu anda
varolanlar arası nda en iyi dillerden birisidir. Ben (Louie Dinh) Python
dilinin syntax'ı nı n belirginliğine aşı ğı m. O basit olarak çalı ştı rı labilir
pseudocode'dur.
Not: Bu yazı daki özellikler Python 2.7 için geçerlidir, ama Python 2.x için de
uygulanabilir. Python 3 için başka bir zaman tekrar bakı nı z.
```python
# Tek satı r yorum hash işareti ile başlar.
""" Çoklu satı r diziler üç tane çift tı rnak
arası nda yazı lı r. Ve yorum olarak da
kullanı labilir
"""
####################################################
## 1. İlkel Veri Tipleri ve Operatörler
####################################################
# Sayı lar
3 #=> 3
# Matematik beklediğiniz gibi
1 + 1 #=> 2
8 - 1 #=> 7
10 * 2 #=> 20
35 / 5 #=> 7
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bölünme biraz ilginç. EĞer tam sayı lar üzerinde bölünme işlemi yapı yorsanı z
# sonuç otomatik olarak kı rpı lı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
5 / 2 #=> 2
# Bölünme işlemini düzenlemek için kayan noktalı sayı ları bilmeniz gerekir.
2.0 # Bu bir kayan noktalı sayı
11.0 / 4.0 #=> 2.75 ahhh...daha iyi
# İşlem önceliğini parantezler ile sağlayabilirsiniz.
(1 + 3) * 2 #=> 8
# Boolean değerleri bilindiği gibi
True
False
# not ile nagatif(mantı ksal) değerini alma
not True #=> False
not False #=> True
# Eşitlik ==
1 == 1 #=> True
2 == 1 #=> False
# Eşitsizlik !=
1 != 1 #=> False
2 != 1 #=> True
# Daha fazla karşı laştı rma
1 < 10 # = > True
1 > 10 #=> False
2 < = 2 #=> True
2 >= 2 #=> True
# Karşı laştı rma zincirleme yapı labilir!
1 < 2 < 3 # = > True
2 < 3 < 2 # = > False
# Karakter dizisi " veya ' ile oluşturulabilir
"This is a string."
'This is also a string.'
# Karakter dizileri birbirleri ile eklenebilir
"Hello " + "world!" #=> "Hello world!"
# A string can be treated like a list of characters
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir string'e karakter listesi gibi davranabilirsiniz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"This is a string"[0] #=> 'T'
# % karakter dizisini(string) formatlamak için kullanı lı r, bunun gibi:
"%s can be %s" % ("strings", "interpolated")
# String'leri formatlamanı n yeni bir yöntem ise format metodudur.
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bu metod tercih edilen yöntemdir.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"{0} can be {1}".format("strings", "formatted")
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Eğer saymak istemiyorsanı z anahtar kelime kullanabilirsiniz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"{name} wants to eat {food}".format(name="Bob", food="lasagna")
# None bir objedir
None #=> None
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# "==" eşitliğini non objesi ile karşı laştı rmak için kullanmayı n.
# Onun yerine "is" kullanı n.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"etc" is None #=> False
None is None #=> True
# 'is' operatörü obje kimliği için test etmektedir. Bu ilkel değerler
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# için kullanı şlı değildir, ama objeleri karşı laştı rmak için kullanı şlı dı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# None, 0 ve boş string/list'ler False olarak değerlendirilir.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# Tüm eşitlikler True döner
0 == False #=> True
"" == False #=> True
####################################################
## 2. Değişkenler ve Kolleksiyonlar
####################################################
# Ekrana yazdı rma oldukça kolaydı r.
print "I'm Python. Nice to meet you!"
# Değişkenlere bir değer atamadan önce tanı mlamaya gerek yoktur.
some_var = 5 # Değişken isimlerinde gelenek küçük karakter ve alt çizgi
# kullanmaktı r.
some_var #=> 5
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Daha önceden tanı mlanmamı ş ya da assign edilmemeiş bir değişkene erişmeye
# çalı ştı ğı nı zda bir hata fı rlatı lacaktı r. Hata ayı klama hakkı nda daha fazla
# bilgi için kontrol akı şı kı smı na göz atı nı z.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
some_other_var # isim hatası fı rlatı lı r
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# isterseniz "if"i bir ifade gibi kullanabilirsiniz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"yahoo!" if 3 > 2 else 2 #=> "yahoo!"
# Listeler
li = []
# Önceden değerleri tanı mlanmı ş listeler
other_li = [4, 5, 6]
# Bir listenin sonuna birşeyler eklemek
li.append(1) #li şu anda [1]
li.append(2) #li şu anda [1, 2]
li.append(4) #li şu anda [1, 2, 4]
li.append(3) #li şu anda [1, 2, 4, 3]
# pop ile sondan birşeyler silmek
li.pop() #=> 3 and li is now [1, 2, 4]
# Tekrar sonuna eklemek
li.append(3) # li is now [1, 2, 4, 3] again.
# Dizi gibi listenin elemanları na erişmek
li[0] #=> 1
# Son elemanı n değerine ulaşmak
li[-1] #=> 3
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Listede bulunmayan bir index'teki elemana erişirken "IndexError" hatası
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# fı rlatı lı r
2013-08-22 21:00:54 +00:00
li[4] # IndexError fı rlatı lı r
# slice syntax'ı ile belli aralı ktakı değerlere bakabilirsiniz.
# (Açı k ve kapalı aralı klı dı r.)
li[1:3] #=> [2, 4]
# Başlangı cı ihmal etme
li[2:] #=> [4, 3]
# Sonu ihmal etme
li[:3] #=> [1, 2, 4]
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# "del" ile istenilen bir elemanı listeden silmek
2013-08-22 21:00:54 +00:00
del li[2] # li is now [1, 2, 3]
# Listeleri birbiri ile birleştirebilirsiniz.
li + other_li #=> [1, 2, 3, 4, 5, 6] - Not: li ve other_li yanlı z bı rakı lı r
# extend ile listeleri birleştirmek
li.extend(other_li) # Now li is [1, 2, 3, 4, 5, 6]
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# bir değerin liste içerisinde varlı ğı nı "in" ile kontrol etmek
2013-08-22 21:00:54 +00:00
1 in li #=> True
# "len" ile listenin uzunluğunu bulmak
len(li) #=> 6
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Tüpler listeler gibidir sadece değişmezler(immutable)
2013-08-22 21:00:54 +00:00
tup = (1, 2, 3)
tup[0] #=> 1
tup[0] = 3 # TypeError fı rlatı lı r.
# Litelerde yapı lanları n hepsini tüplerde de yapı labilir
len(tup) #=> 3
tup + (4, 5, 6) #=> (1, 2, 3, 4, 5, 6)
tup[:2] #=> (1, 2)
2 in tup #=> True
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Tüplerin(veya listelerin) içerisindeki değerleri değişkenelere
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# atanabilir
a, b, c = (1, 2, 3) # a şu anda 1, b şu anda 2 ve c şu anda 3
# Eğer parantez kullanmaz iseniz tüpler varsayı lan olarak oluşturulur
d, e, f = 4, 5, 6
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# şimdi iki değeri değiş tokuş etmek çok kolaydı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
e, d = d, e # d şimdi 5 ve e şimdi 4
# Sözlükler (Dictionaries) key-value saklanı r.
empty_dict = {}
# Sözlüklere önceden değer atama örneği
filled_dict = {"one": 1, "two": 2, "three": 3}
# Değere ulaşmak için [] kullanı lı r
filled_dict["one"] #=> 1
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Tüm anahtarlara(key) "keys()" metodu ile ulaşı lı r
2013-08-22 21:00:54 +00:00
filled_dict.keys() #=> ["three", "two", "one"]
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Not - Sözlüklerin anahtarları nı n sı ralı geleceği garanti değildir
# Sonuçları nı z değer listesini aldı ğı nı zda tamamen eşleşmeyebilir
2013-08-22 21:00:54 +00:00
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Tüm değerleri almak için "values()" kullanabilirsiniz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
filled_dict.values() #=> [3, 2, 1]
# Not - Sı ralama ile ilgili anahtarlar ile aynı durum geçerlidir.
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir anahtarı n sözlükte oluş olmadı ğı nı "in" ile kontrol edilebilir
2013-08-22 21:00:54 +00:00
"one" in filled_dict #=> True
1 in filled_dict #=> False
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Olmayan bir anahtar çağrı ldı ğı nda KeyError fı rlatı lı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
filled_dict["four"] # KeyError
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# "get()" metodu KeyError fı rlatı lması nı önler
2013-08-22 21:00:54 +00:00
filled_dict.get("one") #=> 1
filled_dict.get("four") #=> None
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# get() metodu eğer anahtar mevcut değilse varsayı lan bir değer atama
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# imknaı sağlar.
filled_dict.get("one", 4) #=> 1
filled_dict.get("four", 4) #=> 4
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# "setdefault()" metodu sözlüğe yeni bir key-value eşleşmesi eklemenin
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# güvenli bir yoludur.
filled_dict.setdefault("five", 5) #filled_dict ["five"] is set to 5
filled_dict.setdefault("five", 6) #filled_dict ["five"] is still 5
# Sets store ... well sets
empty_set = set()
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir demek değer ile bir "set" oluşturmak
2013-08-22 21:00:54 +00:00
some_set = set([1,2,2,3,4]) # some_set is now set([1, 2, 3, 4])
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Python 2.7'den beri {}'ler bir "set" tanı mlaman için kullanı labilir
2013-08-22 21:00:54 +00:00
filled_set = {1, 2, 2, 3, 4} # => {1 2 3 4}
# Bir set'e daha fazla eleman eklemek
filled_set.add(5) # filled_set is now {1, 2, 3, 4, 5}
# "&" işareti ile iki set'in kesişimlerini alı nabilir
other_set = {3, 4, 5, 6}
filled_set & other_set #=> {3, 4, 5}
# | işareti ile
filled_set | other_set #=> {1, 2, 3, 4, 5, 6}
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# "-" işareti ile iki set'in farkları alı nabilir
2013-08-22 21:00:54 +00:00
{1,2,3,4} - {2,3,5} #=> {1, 4}
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# "in" ile değerin set içerisinde olup olmadı ğı nı kontrol edebilirsiniz
2013-08-22 21:00:54 +00:00
2 in filled_set #=> True
10 in filled_set #=> False
####################################################
## 3. Akı ş Denetimi
####################################################
# Bir değişken oluşturmak
some_var = 5
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Buradaki bir if ifadesi. Girintiler(Intentation) Python'da önemlidir!
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# "some_var is smaller than 10" yazdı rı lı r.
if some_var > 10:
print "some_var is totally bigger than 10."
elif some_var < 10: # elif ifadesi isteğe bağlı dı r
print "some_var is smaller than 10."
else: # Bu da isteğe bağlı dı r.
print "some_var is indeed 10."
"""
For döngüleri listeler üzerinde iterasyon yapar
Ekrana yazdı rı lan:
dog is a mammal
cat is a mammal
mouse is a mammal
"""
for animal in ["dog", "cat", "mouse"]:
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Biçimlendirmeleri string'e katmak için % kullanabilirsiniz
2013-08-22 21:00:54 +00:00
print "%s is a mammal" % animal
"""
2013-08-23 06:55:56 +00:00
"range(number)" ifadesi sı fı rdan verilen sayı ya kadar bir sayı listesi döner
2013-08-22 21:00:54 +00:00
Ekrana yazdı rı lan:
0
1
2
3
"""
for i in range(4):
print i
"""
While döngüsü koşul sağlanmayana kadar devam eder
Ekrana yazdı rı lan:
0
1
2
3
"""
x = 0
while x < 4:
print x
x += 1 # Shorthand for x = x + 1
# try/except bloğu ile hatalar ayı klanabilir
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Python 2.6 ve üstü için çalı şacaktı r:
2013-08-22 21:00:54 +00:00
try:
# "raise" bir hata fı rlatmak için kullanı labilir
raise IndexError("This is an index error")
except IndexError as e:
pass # Pass is just a no-op. Usually you would do recovery here.
####################################################
## 4. Fonksiyonlar
####################################################
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Yeni bir fonksiyon oluşturmak için "def" kullanı lı r
2013-08-22 21:00:54 +00:00
def add(x, y):
print "x is %s and y is %s" % (x, y)
return x + y # Return values with a return statement
# Fonksiyonu parametre ile çağı rmak
add(5, 6) #=> prints out "x is 5 and y is 6" and returns 11
# Diğer bir yol fonksiyonları anahtar argümanları ile çağı rmak
add(y=6, x=5) # Anahtar argümanları nı n sı rası farklı da olabilir
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Değişken sayı da parametresi olan bir fonksiyon tanı mlayabilirsiniz
2013-08-22 21:00:54 +00:00
def varargs(*args):
return args
varargs(1, 2, 3) #=> (1,2,3)
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Değişken sayı da anahtar argümanlı parametre alan fonksiyonlar da
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# tanı mlayabilirsiniz.
def keyword_args(**kwargs):
return kwargs
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Şu şekilde kullanı lacaktı r
2013-08-22 21:00:54 +00:00
keyword_args(big="foot", loch="ness") #=> {"big": "foot", "loch": "ness"}
# Eğer isterseniz ikisini aynı anda da yapabilirsiniz
def all_the_args(*args, **kwargs):
print args
print kwargs
"""
all_the_args(1, 2, a=3, b=4) prints:
(1, 2)
{"a": 3, "b": 4}
"""
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Fonksiyonu çağı rı rken, args/kwargs'ı n tam tersini de yapabilirsiniz!
# Tüpü yaymak için * ve kwargs'ı yaymak için ** kullanı n.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
args = (1, 2, 3, 4)
kwargs = {"a": 3, "b": 4}
all_the_args(*args) # foo(1, 2, 3, 4) ile eşit
all_the_args(**kwargs) # foo(a=3, b=4) ile eşit
all_the_args(*args, **kwargs) # foo(1, 2, 3, 4, a=3, b=4) ile eşit
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Python first-class fonksiyonlara sahiptir
2013-08-22 21:00:54 +00:00
def create_adder(x):
def adder(y):
return x + y
return adder
add_10 = create_adder(10)
add_10(3) #=> 13
# Anonymous fonksiyonlar da vardı r
(lambda x: x > 2)(3) #=> True
# Dahili yüksek seviye fonksiyonlar vardı r
map(add_10, [1,2,3]) #=> [11, 12, 13]
filter(lambda x: x > 5, [3, 4, 5, 6, 7]) #=> [6, 7]
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Map etme(maps) ve filtreleme(filtres) için liste kullanabiliriz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
[add_10(i) for i in [1, 2, 3]] #=> [11, 12, 13]
[x for x in [3, 4, 5, 6, 7] if x > 5] #=> [6, 7]
####################################################
## 5. Sı nı flar
####################################################
# We subclass from object to get a class.
class Human(object):
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir sı nı f özelliği. Bu sı nı fı n tüm "instance"ları na paylaşı lmı ştı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
species = "H. sapiens"
# Basic initializer
def __init__ (self, name):
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Metoda gelen argümanı n değerini sı nı fı n elemanı olan "name"
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# değişkenine atama
self.name = name
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir instance metodu. Tüm metodlar ilk argüman olarak "self"
2013-08-22 21:00:54 +00:00
# parametresini alı r
def say(self, msg):
return "%s: %s" % (self.name, msg)
2013-08-23 06:55:56 +00:00
# Bir sı nı f metodu tüm "instance"lar arası nda paylaşı lı r
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# İlk argüman olarak sı nı fı çağı rarak çağrı lı rlar
2013-08-22 21:00:54 +00:00
@classmethod
def get_species(cls):
return cls.species
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Bir statik metod bir sı nı f ya da instance referansı olmadan çağrı lı r
2013-08-22 21:00:54 +00:00
@staticmethod
def grunt():
return "*grunt*"
# Bir sı nı f örneği oluşturmak
i = Human(name="Ian")
print i.say("hi") # "Ian: hi" çı ktı sı verir
j = Human("Joel")
print j.say("hello") # "Joel: hello" çı ktı sı verir
# Sı nı f metodunu çağı ralı m
i.get_species() #=> "H. sapiens"
# Paylaşı lan sı nı f özellik değiştirelim.
Human.species = "H. neanderthalensis"
i.get_species() #=> "H. neanderthalensis"
j.get_species() #=> "H. neanderthalensis"
# Statik metodu çağı rma
Human.grunt() #=> "*grunt*"
####################################################
## 6. Modüller
####################################################
# Modülleri sayfaya dahil edebilirsiniz
import math
2019-02-06 01:56:25 +00:00
print math.sqrt(16) #=> 4.0
2013-08-22 21:00:54 +00:00
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Modül içerisinden spesifik bir fonksiyonu getirebilirsiniz
2013-08-22 21:00:54 +00:00
from math import ceil, floor
print ceil(3.7) #=> 4.0
print floor(3.7) #=> 3.0
# Modüldeki tüm fonksiyonları dahil edebilirsiniz
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Uyarı : bu önerilmez
2013-08-22 21:00:54 +00:00
from math import *
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Modülün adı nı kı saltabilirsiniz
2013-08-22 21:00:54 +00:00
import math as m
math.sqrt(16) == m.sqrt(16) #=> True
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Python modülleri sı radan python dosyaları dı r. Kendinize bir modül
# yazabilirsiniz, ve dahil edebilirsiniz. Modülün adı ile dosya adı
# aynı olmalı dı r.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
2024-12-19 00:58:08 +00:00
# Modüllerde tanı mlanmı ş fonksiyon ve metodları öğrenebilirsiniz.
2013-08-22 21:00:54 +00:00
import math
dir(math)
```
## Daha fazlası için hazı r mı sı nı z?
### Ücretsiz Dökümanlar
* [Learn Python The Hard Way ](http://learnpythonthehardway.org/book/ )
* [Dive Into Python ](http://www.diveintopython.net/ )
* [The Official Docs ](http://docs.python.org/2.6/ )
* [Hitchhiker's Guide to Python ](http://docs.python-guide.org/en/latest/ )
* [Python Module of the Week ](http://pymotw.com/2/ )
### Dead Tree
* [Programming Python ](http://www.amazon.com/gp/product/0596158106/ref=as_li_qf_sp_asin_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0596158106&linkCode=as2&tag=homebits04-20 )
* [Dive Into Python ](http://www.amazon.com/gp/product/1441413022/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=1441413022&linkCode=as2&tag=homebits04-20 )
* [Python Essential Reference ](http://www.amazon.com/gp/product/0672329786/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0672329786&linkCode=as2&tag=homebits04-20 )