Merge pull request #262 from hkulekci/master

turkish translation for php language

tr-tr/php-tr.html.markdown

@@ -0,0 +1,682 @@
+---
+language: php
+filename: learnphp-tr.php
+contributors:
+    - ["Malcolm Fell", "http://emarref.net/"]
+    - ["Trismegiste", "https://github.com/Trismegiste"]
+translators:
+    - ["Haydar KULEKCI", "http://scanf.info/"]
+lang: tr-tr
+---
+
+PHP 5+ versiyonu için geçerlidir.
+
+```php
+<?php // PHP kodları <?php etiketleri içerisinde bulunmalıdır.
+
+// Eğer php dosyanız sadece PHP kodu içeriyorsa, php'nin kapatma 
+// etiketini kapatmayabilirsiniz. 
+
+// // işareti ile tek satırlık yorum satırı başlar.
+
+# # işareti de aynı görevi görür ancak // daha genel kullanımdadır.
+
+
+
+/*
+    Çoklu satır kodu bu şekilde yazıyoruz. slash yıldız ile başlar 
+    ve yıldız slash ile biter.
+*/
+
+// "echo" ya da "print" metodları çıktı almak için kullanılır.
+print('Hello '); // Ekrana Yeni satır karakteri olmadan "Hello " 
+                 // yazdırılır.
+
+// () parantezler "echo" ve "print" metodları için isteğe bağlıdır. 
+echo "World\n"; // Ekrana yeni satır karakteri olmadan "World"
+                // yazdırılır.
+// (Bütün ifadeler noktalı virgül ile bitmelidir.)
+
+// <?php tagı dışarısındaki herşey otomatik olarak yazdırılacaktır.
+?>
+Hello World Again!
+<?php
+
+
+/************************************
+*   Tipler ve Değişkenler
+*************************************/
+
+// Değişkenler $ sembolü ile başlar.
+// Geçerli bir değişken bir harf veya alt çizgi ile başlar,
+// devamında da bir sayı, harf veya alt çizgi ile devam eder. 
+
+// Mantıksal değerler 
+// Boolean values are harf büyüklüğüne duyarsızdır.
+$boolean = true;  // veya TRUE veya True
+$boolean = false; // veya FALSE veya False
+
+// Tam Sayılar
+$int1 = 12;   // => 12
+$int2 = -12;  // => -12
+$int3 = 012;  // => 10 (öneki 0 olan sekizlik(octal) bir sayıyı gösterir)
+$int4 = 0x0F; // => 15 (öneki 0x olanlar hex sayıları gösterir.)
+
+// Kayan Noktalı Sayılar
+$float = 1.234;
+$float = 1.2e3;
+$float = 7E-10;
+
+// Aritmetik
+$sum        = 1 + 1; // 2
+$difference = 2 - 1; // 1
+$product    = 2 * 2; // 4
+$quotient   = 2 / 1; // 2
+
+// Aritmetik Kısayolları
+$number = 0;
+$number += 1;      // $number değişkeninin değerini 1 artırır.
+echo $number++;    // 1 yazdırılır. (Yazdırıldıktan sonra artırılır.)
+echo ++$number;    // 3 yazdırılır. (yazdırılmadan önce artırılır.)
+$number /= $float; // Bölünür ve bölüm $number değerine eşitlenir.
+
+// Karakter dizileri(strings) tek tırnak ile kullanılmalıdır.
+$sgl_quotes = '$String'; // => '$String'
+
+// Bir değişken içermediği sürece çift tırnak kullanmaktan kaçının
+$dbl_quotes = "This is a $sgl_quotes."; // => 'This is a $String.'
+
+// Özel karakterler sadece çift tırnak ile kullanılabilir.
+$escaped   = "This contains a \t tab character.";
+$unescaped = 'This just contains a slash and a t: \t';
+
+// Gerekirse bir değişkeni küme ayracı içine alın.
+$money = "I have $${number} in the bank.";
+
+// Since PHP 5.3, nowdocs can be used for uninterpolated multi-liners
+$nowdoc = <<<'END'
+Multi line
+string
+END;
+
+// Heredocs will do string interpolation
+$heredoc = <<<END
+Multi line
+$sgl_quotes
+END;
+
+// . işareti ile karakter dizileri birbirine birleştirilebilir.
+echo 'This string ' . 'is concatenated';
+
+
+/********************************
+ * Sabitler
+ */
+
+// Bir sabit define() metodu kullanılarak tanımlanır.
+// ve çalışma zamanından hiçbir zaman değişmez!
+
+// geçerli bir sabit bir harf veya altçizgi ile başlar,
+// ve bir sayı, harf ya da altçizgi ile devam eder.
+define("FOO",     "something");
+
+// sabite ulaşmak için direk olarak seçilen ismi kullanabilirsiniz. 
+echo 'This outputs '.FOO;
+
+
+/********************************
+ * Diziler
+ */
+
+// PHP'de bütün diziler ilişikilendirilebilirdir. (hashmaps),
+// İlişkilendirilebilir(associative) diziler, hashmap olarak bilinir. 
+
+// PHP'nin bütün versiyonları için çalışır
+$associative = array('One' => 1, 'Two' => 2, 'Three' => 3);
+
+// PHP 5.4 ile yeni bir söz dizimi kullanılmaya başlandı
+$associative = ['One' => 1, 'Two' => 2, 'Three' => 3];
+
+echo $associative['One']; // 1 yazdıracaktır.
+
+// Liste kullanımında index'ler tam sayıdır.
+$array = ['One', 'Two', 'Three'];
+echo $array[0]; // => "One"
+
+
+/********************************
+ * Çıktı
+ */
+
+echo('Hello World!');
+// Hello World! çıktısı stdout'a yazdırılır.
+// Eğer bir web browser ile çalışıyorsanır Stdout bir web sayfasıdır.
+
+print('Hello World!'); // echo ile aynıdır.
+
+// Aslında echo bir dil sabitidir, parantezleri kullanmayabilirsiniz. 
+echo 'Hello World!';
+print 'Hello World!'; // Bu yazdırılacaktır. 
+
+$paragraph = 'paragraph';
+
+echo 100;        // Echo ile doğrudan sayısal değer kullanımı
+echo $paragraph; // veya değişken
+
+// PHP 5.4.0 veya daha üstü sürümlerde kısa açılış etiketi 
+// konfigürasyonları yapıldı ise, kısa açılış etiketini kullanabilirsiniz.
+?>
+<p><?= $paragraph ?></p>
+<?php
+
+$x = 1;
+$y = 2;
+$x = $y; // Şu anda $x değişkeni $y ile aynı değere sahiptir.
+$z = &$y;
+// $z, $y'nin referansını içermektedir. 
+// $z'nin değerinin değişmesi $y'nin değerinide değiştireceltir veya
+// tam tersi. Ancak $x özgün değeri olarak kalacaktır.
+
+echo $x; // => 2
+echo $z; // => 2
+$y = 0;
+echo $x; // => 2
+echo $z; // => 0
+
+/********************************
+ * Mantık
+ */
+$a = 0;
+$b = '0';
+$c = '1';
+$d = '1';
+
+// Argüman doğru değilse bir hata fırlatılacaktır.
+
+// Bu karşılaştırmalar tipler aynı olmasa bile her zaman true olacaktır.
+assert($a == $b); // equality
+assert($c != $a); // inequality
+assert($c <> $a); // alternative inequality
+assert($a < $c);
+assert($c > $b);
+assert($a <= $b);
+assert($c >= $d);
+
+// Aşağıdakiler yanlızca değer ve tip aynı olduğunda true olacaktır.
+assert($c === $d);
+assert($a !== $d);
+assert(1 == '1');
+assert(1 !== '1');
+
+// Değişkenler kullanıma bağlı olarak farklı tiplere çevrilebilir.
+
+$integer = 1;
+echo $integer + $integer; // => 2
+
+$string = '1';
+echo $string + $string; // => 2 (Karakter dizisi tam sayıya çevrilmeye zorlanır)
+
+$string = 'one';
+echo $string + $string; // => 0
+// Çıktı 0 olacaktır, çünkü + operatörü karakter dizisi olan 'one' değerini
+// bir sayıya çeviremez.
+
+// Veri tipi çevirileri bir değişkeni farklı bir türde 
+// düzenlemek için kullanılabilir.
+
+$boolean = (boolean) 1; // => true
+
+$zero = 0;
+$boolean = (boolean) $zero; // => false
+
+// Veri tiplerini çevirmek için bazı fonksiyonlar vardır.
+$integer = 5;
+$string = strval($integer);
+
+$var = null; // Null değeri.
+
+
+/********************************
+ * Kontrol Yapıları
+ */
+
+if (true) {
+    print 'I get printed';
+}
+
+if (false) {
+    print 'I don\'t';
+} else {
+    print 'I get printed';
+}
+
+if (false) {
+    print 'Does not get printed';
+} elseif(true) {
+    print 'Does';
+}
+
+// Üçlü operatör
+print (false ? 'Does not get printed' : 'Does');
+
+$x = 0;
+if ($x === '0') {
+    print 'Does not print';
+} elseif($x == '1') {
+    print 'Does not print';
+} else {
+    print 'Does print';
+}
+
+
+
+// Bu alternatif sözdizimi template'ler için kullanışlıdır.
+?>
+
+<?php if ($x): ?>
+This is displayed if the test is truthy.
+<?php else: ?>
+This is displayed otherwise.
+<?php endif; ?>
+
+<?php
+
+// Use switch to save some logic.
+switch ($x) {
+    case '0':
+        print 'Switch does type coercion';
+        break; // Bir breake yazmalısınız ya da 'two' ve 'three'
+               // durumunuda kapsarsınız.
+    case 'two':
+    case 'three':
+        // $variable değişkeni 'two' ya da 'three' ise 
+        break;
+    default:
+        // Varsayılan olarak bir şey yap
+}
+
+// While, do...while ve for döngüleri tanıdıktır.
+$i = 0;
+while ($i < 5) {
+    echo $i++;
+}; // "01234" yazdırılacaktır
+
+echo "\n";
+
+$i = 0;
+do {
+    echo $i++;
+} while ($i < 5); // "01234" yazdırılacaktır.
+
+echo "\n";
+
+for ($x = 0; $x < 10; $x++) {
+    echo $x;
+} // "0123456789" yazdırılacaktır.
+
+echo "\n";
+
+$wheels = ['bicycle' => 2, 'car' => 4];
+
+// Foreach döngüsü diziler üzerinde çalışır
+foreach ($wheels as $wheel_count) {
+    echo $wheel_count;
+} // "24" yazdırılacaktır.
+
+echo "\n";
+
+// Key-Value değerlere ulaşabilirsiniz.
+foreach ($wheels as $vehicle => $wheel_count) {
+    echo "A $vehicle has $wheel_count wheels";
+}
+
+echo "\n";
+
+$i = 0;
+while ($i < 5) {
+    if ($i === 3) {
+        break; // while döngüsünden çıkar
+    }
+    echo $i++;
+} // Prints "012"
+
+for ($i = 0; $i < 5; $i++) {
+    if ($i === 3) {
+        continue; // Aktif döngüyü atlar 
+    }
+    echo $i;
+} // "0124" yazdırılacaktır.
+
+
+
+/********************************
+ * Fonksiyonlar
+ */
+
+// Bir fonksiyon tanımlamak için "function" kullanılır:
+function my_function () {
+  return 'Hello';
+}
+
+echo my_function(); // => "Hello"
+
+// Geçerli bir fonksiyon ismi bir harf veya altçizgi ile başlar ve
+// bir sayı, harf ya da alt çizgi ile devam eder.
+
+function add ($x, $y = 1) { // $y değeri isteğe bağlıdır ve 
+                            // varsayılan değeri 1'dir
+  $result = $x + $y;
+  return $result;
+}
+
+echo add(4); // => 5
+echo add(4, 2); // => 6
+
+// $result fonksiyon dışında ulaşılabilir değildir. 
+// print $result; // Bir uyarı verecektir.
+
+// PHP 5.3'den beri bir anonymous fonksiyon tanımlayabilirsiniz;
+$inc = function ($x) {
+  return $x + 1;
+};
+
+echo $inc(2); // => 3
+
+function foo ($x, $y, $z) {
+  echo "$x - $y - $z";
+}
+
+// Fonksiyonlar bir fonksiyon dönebilir.
+function bar ($x, $y) {
+  // Fonksiyona dışardan değişken gönderebilmek için 'use' komutunu kullanın.
+  return function ($z) use ($x, $y) {
+    foo($x, $y, $z);
+  };
+}
+
+$bar = bar('A', 'B');
+$bar('C'); // "A - B - C" yazdırılacaktır.
+
+// Fonksiyonun ismini karakter dizinden çağırabilirsiniz. 
+$function_name = 'add';
+echo $function_name(1, 2); // => 3
+// Programatik olarak fonksiyonları çalıştırmak için yararlı olabilir
+// veya, call_user_func(callable $callback [, $parameter [, ... ]]); kulanın.
+
+
+/********************************
+ * Includes
+ */
+
+<?php
+// PHP'de include edilecek dosyalar PHP açma etiketi ile başlamalı. (!)
+
+include 'my-file.php';
+// my-file.php dosyasındaki kodlar artık mevcut scope'da kullanılabilir.
+// Eğer dosya include edilemezse bir uyarı (örneğin: file not found) 
+// fırlatılacaktır.
+
+include_once 'my-file.php';
+// Eğer bir dosya include edildi ise tekrar include edilmeyecektir.
+// Bu çoklu class tanımlama hatalarını önler.
+
+require 'my-file.php';
+require_once 'my-file.php';
+// Dosya include edilemediğinde fatal error veren require() bu konu 
+// dışında include() ile aynıdır.
+
+// my-include.php dosyasının içeriği:
+<?php
+
+return 'Anything you like.';
+// Dosya sonu
+
+// Include'lar ver require'lar aynı zamanda bir return dönebilir.
+$value = include 'my-include.php';
+
+// Dosyalar verilen dosya yoluna göre include edilir veya, hiçbirşey 
+// verilmezse include_path konfigürasyonuna göre include edecektir. 
+// Eğer dosya include_path'da da bulunamazsa include hata vermeden 
+// önce içinde bulunulan dizini kontrol ecektir.
+/* */
+
+
+/********************************
+ * Sınıflar
+ */
+
+// Sınıflar class kelimesi ile tanımlanır
+
+class MyClass
+{
+    const MY_CONST      = 'value'; // Bir sabit
+
+    static $staticVar   = 'static';
+
+    // Static değişkenler ve onların görünürlüğü
+    public static $publicStaticVar = 'publicStatic';
+    private static $privateStaticVar = 'privateStatic'; 
+        // Sadece bu sınıf içerisinde erişilebilir
+    protected static $protectedStaticVar = 'protectedStatic'; 
+        // Bu sınıf ve alt sınıflarından erişilebilir
+
+    // Özellikler görünürlüğü ile birlikte tanımlanmalıdır.
+    public $property    = 'public';
+    public $instanceProp;
+    protected $prot = 'protected'; // Sınıf ve alt sınıflardan erişilebilir
+    private $priv   = 'private';   // Sadece bu sınıftan erişilebilir
+
+    // __construct ile bir constructor oluşturulabilir.
+    public function __construct($instanceProp) {
+        // $this ile instance değişkenine erişilir.
+        $this->instanceProp = $instanceProp;
+    }
+
+    // Sınıfın içerisinde metodlar fonksiyonlar gibi tanımlanır.
+    public function myMethod()
+    {
+        print 'MyClass';
+    }
+
+    final function youCannotOverrideMe()
+    {
+    }
+
+    public static function myStaticMethod()
+    {
+        print 'I am static';
+    }
+}
+
+echo MyClass::MY_CONST;    // 'value' şeklinde çıktı verir;
+echo MyClass::$staticVar;  // 'static' şeklinde çıktı verir;
+MyClass::myStaticMethod(); // 'I am static' şeklinde çıktı verir;
+
+// Sınıfların new ile kullanımı
+$my_class = new MyClass('An instance property');
+// Eğer argüman göndermeyeceksek parantezler isteğe bağlıdır.
+
+// Sınıfın üyelerine erişim ->
+echo $my_class->property;     // => "public"
+echo $my_class->instanceProp; // => "An instance property"
+$my_class->myMethod();        // => "MyClass"
+
+
+// "extends" ile sınıfı extend etmek
+class MyOtherClass extends MyClass
+{
+    function printProtectedProperty()
+    {
+        echo $this->prot;
+    }
+
+    // Bir methodu ezmek
+    function myMethod()
+    {
+        parent::myMethod();
+        print ' > MyOtherClass';
+    }
+}
+
+$my_other_class = new MyOtherClass('Instance prop');
+$my_other_class->printProtectedProperty(); // "protected" şeklinde çıktı verir.
+$my_other_class->myMethod();    // "MyClass > MyOtherClass" şeklinde çıktı verir
+
+final class YouCannotExtendMe
+{
+}
+
+// getter ve setter'ları oluşturmak için "magic method"ları kullanabilirsiniz.
+class MyMapClass
+{
+    private $property;
+
+    public function __get($key)
+    {
+        return $this->$key;
+    }
+
+    public function __set($key, $value)
+    {
+        $this->$key = $value;
+    }
+}
+
+$x = new MyMapClass();
+echo $x->property; // __get() metodunu kullanacaktır.
+$x->property = 'Something'; // __set() metodunu kullanacaktır. 
+
+// Sınıflar abstract olabilir(abstract kelimesini kullanarak) veya
+// interface'ler uygulanabilir (implements kelimesi kullanılarak).
+// Bir interface "interface" kelimesi kullanılarak oluşturulur.
+
+interface InterfaceOne
+{
+    public function doSomething();
+}
+
+interface InterfaceTwo
+{
+    public function doSomethingElse();
+}
+
+// interfaces can be extended
+interface InterfaceThree extends InterfaceTwo
+{
+    public function doAnotherContract();
+}
+
+abstract class MyAbstractClass implements InterfaceOne
+{
+    public $x = 'doSomething';
+}
+
+class MyConcreteClass extends MyAbstractClass implements InterfaceTwo
+{
+    public function doSomething()
+    {
+        echo $x;
+    }
+
+    public function doSomethingElse()
+    {
+        echo 'doSomethingElse';
+    }
+}
+
+
+// Sınıflar birden fazla interface kullanabilir.
+class SomeOtherClass implements InterfaceOne, InterfaceTwo
+{
+    public function doSomething()
+    {
+        echo 'doSomething';
+    }
+
+    public function doSomethingElse()
+    {
+        echo 'doSomethingElse';
+    }
+}
+
+
+
+/********************************
+ * Traits
+ */
+// Trait'ler PHP 5.4.0'dan beri kullanılabilir ve "trait" kullanılarak 
+// tanımlanır.
+
+trait MyTrait
+{
+    public function myTraitMethod()
+    {
+        print 'I have MyTrait';
+    }
+}
+
+class MyTraitfulClass
+{
+    use MyTrait;
+}
+
+$cls = new MyTraitfulClass();
+$cls->myTraitMethod(); // "I have MyTrait" çıktısını verir.
+
+
+
+/********************************
+ * İsim Uzayları
+ */
+
+// Bu alan ayrılmıştır, çünkü isim uzayı tanımı bir dosyada en başta 
+// yapılmalıdır. Bu örnekte böyle olmadığını varsayalım.
+
+<?php
+
+// Varsayılan olarak, sınıflar global isim uzayındadır, ve açıkça bir 
+// ters slash ile çağrılabilir.
+
+$cls = new \MyClass();
+
+
+
+// Bir dosya için isim uzayı atama
+namespace My\Namespace;
+
+class MyClass
+{
+}
+
+// (diğer bir dosya)
+$cls = new My\Namespace\MyClass;
+
+//veya diğer bir isim uzayında.
+namespace My\Other\Namespace;
+
+use My\Namespace\MyClass;
+
+$cls = new MyClass();
+
+// veya isim uzayına bir takma isim koyabilirsiniz.
+
+namespace My\Other\Namespace;
+
+use My\Namespace as SomeOtherNamespace;
+
+$cls = new SomeOtherNamespace\MyClass();
+
+*/
+
+```
+
+## Daha fazla bilgi
+
+Referans ve topluluk yazıları için [official PHP documentation](http://www.php.net/manual/) adresini ziyaret edin.
+
+Gncel en yi örnekler için [PHP Usulüne Uygun](http://kulekci.net/php-the-right-way/) adresini ziyaret edin.
+
+Eğer bir paket yöneticisi olan dil kullandıysanız, [Composer](http://getcomposer.org/)'a bir göz atın.
+
+Genel standartlar için PHP Framework Interoperability Group'unun [PSR standards](https://github.com/php-fig/fig-standards) ziyaret edebilirsiniz. 
+